PNF

POCZĄTEK PNF

Herman Kabat w latach 40. XX w. wykorzystując prawa Sheringtona jak również własne doświadczenia opracował metodę którą określił proprioceptywnym ułatwianiem. Metoda ta odpowiednio zmodyfikowana nosi dziś nazwę proprioceptywnego nerwowo-mięśniowego ułatwiania. Ma na celu uruchomienie rezerw adaptacyjnych O.U.N. Wykorzystuje się zjawisko plastyczności układu nerwowego, dzięki maksymalnej aktywizacji receptorów narządu ruchu. Można to uzyskać dzięki zastosowaniu odpowiednich wzorców ruchowych, wykonywanych w płaszczyznach diagonalnych (skośnych), z akcentowaniem elementów rotacji [1,2,3,4].

FILOZOFIA PNF

Terapię prowadzi się wg określonych zasad, dzięki którym możemy uzyskać poprawę kontroli motorycznej pacjenta poprzez globalne oddziaływanie na układ nerwowy i mięśniowy. Celem jest uzyskanie funkcjonalnych zachowań pacjenta poprzez ułatwianie wykonywania ruchów, poprawiając stabilizację, wytrzymałość i koordynację. Wykorzystuje się bodźce proprioceptywne oraz eksteroceptywne poprzez specyfikę wykonywanych ćwiczeń i kontakt manualny z chorym. Poprzez kontakt słowny terapeuta wyjaśnia cel prowadzonych ćwiczeń, oraz motywuje pacjenta do ćwiczeń. Wykorzystanie synergizmów mięśniowych poprzez tzw. irradiację- promieniowanie pobudzenia- pozwala aktywizować chory odcinek ciała w wyniku specyficznej pracy ze stroną zdrową. Podstawowe założenia metody to:

– pozytywne nastawienie do pacjenta i jego problemów,
– globalna obserwacja pacjenta,
– myślenie i analiza funkcjonalna,
– mobilizacja rezerw pacjenta- poprzez pozytywne rozpoczęcie zabiegu,
– bezbolesna praca z pacjentem,
– częsta zmiana pozycji wyjściowych,
– uzyskanie odpowiedzi na każdy bodziec,
– intensywny plan ćwiczeń, również do domu.

TECHNIKI STOSOWANE W PNF

Reedukację motoryczną prowadzi się z wykorzystaniem charakterystycznych wzorców ruchowych odpowiednio sklasyfikowanych w oparciu o naturalne ruchy wykonywane w życiu codziennym. Ćwiczenia ruchowe prowadzi się z wykorzystaniem odpowiednich technik podzielonych na trzy podstawowe grupy: 1. Techniki agonistyczne:

– rytmiczne pobudzanie ruchu,
– odtwarzanie ruchu,
– powtarzane rozciąganie na początku ruchu,
– powtarzane rozciąganie w czasie ruchu,
– kombinacja skurczów izotonicznych.

2. Techniki anatagonistyczne:

– dynamiczna zwrotność ciągła,
– stabilizacja zwrotna,
– rytmiczna stabilizacja.

3. Techniki rozluźniające:

– trzymaj- rozluźnij,
– napnij-rozluźnij.

W metodzie tej dużo uwagi poświęcono na szczegółową analizę i terapię chodu z pacjentem. Chód rozłożono na poszczególne fazy i podfazy, w których w przypadku patologii podejmuje się odpowiednie działania hamujące, a następnie ułatwia się uzyskanie prawidłowych reakcji. Prócz tego terapia obejmuje czynności związane z oddychaniem, ruchami języka, połykaniem, czy artykulacją. Metoda ma szerokie zastosowanie w rehabilitacji neurologicznej i ortopedycznej umożliwiając pacjentowi najszybszy powrót do funkcjonowania w życiu codziennym- praca, sport.

BIBLIOGRAFIA:

1. Grochmal S, Zielińska-Charszewska S. Rehabilitacja w chorobach układu nerwowego, PZWL Warszawa 1986
2. Kwolek A. Rehabilitacja Medyczna Tom 1 Rehabilitacja kliniczna Urban & Partner Wrocław 2003
3. Talar J. Urazy pnia mózgu kompleksowa diagnostyka i terapia, Wydawnictwo: Katedra i Klinika Rehabilitacji Akademii Medycznej im. L. Rydygiera Bydgoszcz 2002
4. Zembaty A. Kinezyterapia Tom 2, Wydawnictwo „Kasper” Sp. z o.o. 2003