MASAŻ W MEDYCYNIE MANUALNEJ

Masaż w terapii manualnej zajmuje szczególne miejsce ze względu na swoje działanie miejscowe jak i odruchowe. Jest wiele szkół i form wykonywania tego rodzaju zabiegów, jednak niezależnie od stosowanych metod, sam masaż w leczeniu zespołów bólowych kręgosłupa, czy stawów obwodowych nie powinien być jedynym sposobem działania [1]. W terapii manualnej zabiegi te stanowią często przygotowanie do innych technik np. mobilizacji czy manipulacji stawowych. Z pośród wielu form masażu, na uwagę zasługują takie jego odmiany jak:
• masaż funkcyjny
• masaż poprzeczny

MASAŻ FUNKCYJNY

Wprowadzony przez F.M. Kaltenborna, polega na wykonywaniu pasywnych ruchów w stawie z jednoczesnym uciskiem włókien mięśni działających na ten staw. Ruch jest uzależniony od czynności masowanych mięśni. Są one masowane w momencie oddalania przyczepów. Technikę należy wykonywać rytmicznie w określonej pozycji wyjściowej w zależności od rodzaju mięśnia lub grup mięśni. Masaż składa się z następujących faz:
1) zbliżenie przyczepów,
2) nacisk na tkanki i oddalenie przyczepów (rozciąganie mięśnia),
3) zwolnienie nacisku i powrót do pozycji wyjściowej (zbliżenie przyczepów). Ręka terapeuty nie może ślizgać się po skórze, stąd nie wskazane jest używanie środków poślizgowych (oliwka,talk itp.) Środki te mogą utrudniać prawidłowe wykonanie zabiegu jak również ograniczać percepcję dłoni terapeuty. Zabieg musi być wykonywany bezboleśnie i stanowi dobre przygotowanie do mobilizacji, czy manipulacji stawowych [2].

MASAŻ POPRZECZNY

Ten rodzaj masażu został opracowany przez J. Cyriaxa. Jest on wykonywany na niewielkiej powierzchni około 2 cm, w najbardziej tkliwym miejscu. Stosowany jest w obrębie mięśni, ścięgien, więzadeł. Ruch rozcierania powinien być wykonywany w poprzek włókien mięśniowych, czy kolagenowych. Ręka terapeuty wywiera odpowiednio mocny nacisk umożliwiający opracowanie tkanek głęboko położonych. Masowane tkanki podczas zabiegu należy dobrze rozciągnąć, a ruch rozcierający powinien odbywać się w tym samym kierunku. Polega on na rytmicznym przesuwaniu palców terapeuty po masowanych tkankach z narastaniem i zmniejszaniem nacisku. Wyróżnić tu można dwie fazy: 1) faza aktywna z naciskiem, to ruch rozcierający, naciągający skórę i inne tkanki 2) faza pasywna bez nacisku, to powrót do pozycji wyjściowej W każdej z faz nie może być poślizgu ręki po skórze, stąd niewskazane jest używanie środków wspomagających masaż (oliwka, talk itp.) Zabieg ten nie powinien sprawiać pacjentowi bólu. Masaż poprzeczny powinien być wykonywany od 5 do 20 min., co najmniej dwa razy w tygodniu [3,4]. Ma działanie przeciwbólowe lub przeciwzapalne.

Opracował: mgr Paweł Kasprzak

BIBLIOGRAFIA
1. Lewit K. Terapia manualna w rehabilitacji chorób narządu ruchu Wydawnictwo ZL Natura. Kielce 1999.
2. Zembaty A. Kinezyterapia Tom 2. Wydawnictwo „Kasper” Sp. z o.o. 2003.
3. Nowotny J. Podstawy Fizjoterapii podręcznik dla studentów AWF cz.2. Katowice 2000.
4. Cyriax- terapia, http://www.cyriax.pl/